Dengbêjê qedirbilind Mihemed Şêxo, bi hunerê xwe eş û keserên gelê xwe anî ziman. Mûzîka kurd bi dengê xwe yê delal da nasîn.

Mihemed Şêxo sala 1948 bajarê Qamişlo li gundê Gîrbanîn hate dinê. Navê wî Mihemed Salih Şêxmus e. Zaroktîya wî da malbata wî koçber dibe û diçe li gundê Xecokê cîh dibe. Li vir mirêbetîyê dike. Şêxo mezinê yanzdeh bira ye. Sala 1959 da dest bi xwendinê dike, lê sê sal şunda dest ji mektebê ber dide. Salên xweyê mektebe da Mihemed Sêxo gelek hunermendên kurd nas dike. Ji tesîra wan nêzikî muzîkê dibe û sala 1969’ê da dest bi dengbêjîtîyê dike.

1970’ê da diçe Lubnanê, li Berûdê duh sal dersên muzîkê digre. Sala 1972’an da bi hinek hevalên xwe ra bi navê “Serkeftin” komek muzîkê saz dike.
Piştra vedigere Iraqê û di radyoya Bexda ê da dixebite. Paşê diçe Şamê, li wir kaseta xwe ya bi navê „Ay Gewrê“ derdixe. Lê li wir dewleta Surîyê rihat nade Mihemed Şêxo. Gelek caran tê binçavkirin. Ser wê yekê carek din berê xwe da Iraqê û di nav refên pêşmergeyan da cîhê xwe digre. Bi wan ra derbasî Iranê dibe. Li Iranê xêncî karê xweyê muzikê çend sala mamostetîyê jî dike.

Zemanek şunda rejima Iranê jî Şêxo wek muhalifê rejimê dihesibîne û derheqê wî da biryara binçavkirinê digre. Sedem wê yekê Mihemed Şêxo pistî 11 salan şunda carek din berê xwe dide Surîyê

Li wir hurmetek mezin dibîne. Dewleta Surîyê ji têkilîya Mihemed Şêxo û gelle Kurd aciz dibe û wî digrê davê hapisê.

Lê ev biryar jî dengê Şêxo nade birîn. Ew kilamên xwêyê herî baş li haps û zindanan da dibêje û di kilam û stranên xwe da derd û kulên gelê xwe û daxwaz û bawerîyên wan bi hunermendîyek bilind tîne ziman.

Deng û avazên wî, klam û stranên wî jîyana gelê kurd dewlemend kir. Bi tesîra vê rumetîye Mihemed Şêxo 14 kasêt çekir. Ew kasêtên wî hemû parçeyên Kurdistanê da hat belavkirin.

Mihemed Şêxo, 9’ê Adarê 1989’an da çû ser heqîya xwe. Li Qamislo ser destê 70’ê hezar kesî da dest bi rêwîtîya xwe ya dawî kir.
Ew bi bedena xwe ji gelê xwe qetîya, lê kilam û stranên wî, deng û awazên wî bi gelê wî ra îro jî dijî û tu car nayên ji bîrkirin.

"Gava ez mirim gelî zindîya
Min nevesêrin wek we hemîyan

Gora min çêkin li bin sîha çîyan
Kêlên min çekin ji dur kezîyan

Hemî adaran hûn min sîyarkin
Da bikime sênî bo me hemîyan..."

10'ê Adarê 2005